Czy naukao rozwoju człowieka pomoże nam stworzyć lepszą edukację?
O książce
Książka Szkoła od Nowa ma na celu stworzenie lepszej edukacji. Edukacji rozumianej jako wszystkie działania pomagające dzieciom naturalnie się rozwijać. Jej podtytuł brzmi: “czy nauka o rozwoju człowieka pozwoli nam stworzyć lepsza edukację?”. Dobrze opisuje on o czym książka jest. Zdradzę, że odpowiedź na to pytanie brzmi: “tak”.
Książka “Szkoła od Nowa: czy nauka o rozwoju człowieka pomoże nam stworzyć lepszą edukację?“: ● przedstawia co badania naukowe mówią o rozwoju i edukacji, ● uzasadnia potrzebę tworzenia szkoły od nowa i pokazuje przeszkody w tym procesie, ● opisuje najnowszą wiedzę na temat procesów rozwojowych dzieci, dając dorosłym (rodzicom i nauczycielom) możliwość ich wsparcia, ● przedstawia propozycje edukacji przyszłości, które opierają się na nauce.
Książka to przewodnik dla tych, którzy chcą zmieniać edukację – zarówno tę w skali swojej szkoły, ale też indywidualnie – dla własnych dzieci.
Polecam tę pozycję wszystkim, którzy chcą zmieniać szkołę. Polecam ją zarówno osobom związanym z edukacją, jak i rodzicom szukającym dla swoich dzieci najlepszych możliwości rozwoju. Dysponujemy dziś ogromną wiedzą o człowieku i nie ma powodu, byśmy ją ignorowali. Borys Bińkowski proponuje, żebyśmy wymyślili szkołę od nowa, tworząc alternatywę dla modelu, który wszyscy znamy. Alternatywę opartą na nauce.
Edukacja nie pokona swoich ograniczeń i nie rozwiąże problemów, jeśli nie uwzględni tego, co dziś wiemy o człowieku, jego funkcjonowaniu, rozwoju, procesach zachodzących w mózgu. Oprzyjmy szkołę na naukowych podstawach, zamiast na sentymentach, przekonaniach czy politycznych interesach. Ta książka to kompendium wiedzy, którą powinien mieć każdy, kto w jakikolwiek sposób uczestniczy w edukacji.
Jestem doktorem Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizuję się we wdrażaniu wiedzy naukowej o poznaniu człowieka (szczególnie psychologii empirycznej, neurobiologii, antropologii i psychologii ewolucyjnej) w praktycznej edukacji (nie tylko szkolnej) i wspieraniu dzieci w ich rozwoju.
Mam wiele zainteresowań, które wykorzystuję w praktycznej pracy z dziećmi jako nauczyciel i tutor. Powtarzalność mnie nudzi, dlatego wciąż próbuję nowego. Uwielbiam się uczyć. Jestem taternikiem i ratownikiem wodnym, przyrodnikiem i fotografem, stolarzem, muzykiem, podróżnikiem, żeglarzem i badaczem. Cenię i korzystam z podejścia interdyscyplinarnego, przyrody jako przestrzeni nauki, projektów twórczych, warsztatów. Mam super-moc opowiadania o skomplikowanych, złożonych systemach w prosty, zrozumiały sposób.
Mam doświadczenie w pracy z dziećmi w szkołach niepublicznych (Mała Uczelnia, Wolna Szkoła w Domaszczynie, Szkoła Montessori we Wrocławiu, Autorska Szkoła Żywioł), tworzeniu szkół (Autorska Szkoła Żywioł), współtworzeniu programów metodologicznych szkół (Domaszczyn, Żywioł), a także prowadzeniu licznych warsztatów i szkoleń z rodzicami i nauczycielami.
Łącznie przeprowadziłem ponad 5 tysięcy godzin pracy z dziećmi, nastolatkami i studentami oraz ponad 400 godzin warsztatów, szkoleń i superwizji programowej. Od początku 2019 r. tworzę projekt Szkoła od Nowa, którego celem jest publikacja o tej samej nazwie. Ma ona za zadanie dostarczyć naukowych podstaw do koniecznych zmian w edukacji.
Co jest przedmiotem nauki? Nauka jest po to, aby wyjaśnić otaczający nas świat i nas samych w nim zanurzonych. Od szamanów afrykańskiego animizmu aż po technokratów Doliny Krzemowej, wszyscy, którzy …
Wiemy, że założeniem szkoły publicznej w XIX wieku było stworzenie posłusznych obywateli, chrześcijańskich wiernych, pracowników fabryk i żołnierzy. Wiemy, że szkoła temu zadaniu sprostała dość dobrze, stając u podstaw państwa …
Szkoła od Nowa w mediach – do czytania i słuchania
Znajdziesz tu artykuły z obszernymi fragmentami książki, ale też moje wywiady, w których rozmawiamy o tym jak może wyglądać edukacja przyszłości. Jak stworzyć lepszą edukację wykorzystując naukę o rozwoju człowieka? …
Leonardo da Vinci, jaki wyłania się nam ze znakomitej książki Waltera Isaacona1 to człowiek, który poddawał się jakiejś przemożnej sile wewnętrznej, którą można nazwać dociekliwością. Interesował się całym otaczającym go …
Deficyt przyrody? – czy przyroda jest ważna w rozwoju dzieci?
Amerykański autor książek i dziennikarz zajmujący się w szczególności związkami pomiędzy przyrodą a rodziną i społeczeństwem – Richard Louv poświęcił całą książkę problemowi, który określił „deficytem przyrody”. Posługując się własnymi …
“Problem” dostępu dzieci do elektroniki jest jednym z najbardziej spędzających sen z powiek rodziców. Sami jesteśmy uzależnieni od fejsbuków, mesendżerów, youtubów. Nie ma jednak w nas zgody, aby nasze dzieci …
Dennis Bramble i Daniel Lieberman wysunęli w 2004 r. hipotezę, że w naszej ewolucji zaszły zmiany przystosowawcze do tak zwanego uporczywego łowiectwa polegającego na długim i powolnym pościgu za zwierzyną …
Ucieczka od wolności. Czemu idee historii stawiały na posłuszeństwo?
“Od samego początku posłuszeństwo było integralnym elementem mojego wychowania, czymś »niemożliwym do usunięcia z tego świata«. […] Ojca uważałem za autorytet absolutny, podobnie moją zbyt wcześnie zmarłą matkę; autorytetami byli …
Program szkoły (curriculum, podstawa programowa), wciąż znajduje się w centrum uwagi w publicznym dyskursie. Wielu z nas, ze szczególnym uwzględnieniem polityków stanowiących prawo, ulega złudzeniu, że zapisanie czegoś w szczegółach …
Narodziny świadomości – rzecz o przeoczanym momencie w życiu dziecka
Roczne dziecko siedzące w foteliku przy stole upuszcza łyżeczkę na podłogę. Mama podnosi i podaje łyżeczkę z powrotem. Dziecko upuszcza ją ponownie i trwa to tak długo, jak długo mamie …
Mówimy: jestem rozdrażniony, jestem spokojny, jestem radosny, jestem wkurzony. Ale co to tak naprawdę znaczy? Emocje istnieją niezależnie od tego, czy ich chcemy, czy nie. Są automatyczną reakcją naszego mózgu i ciała na odbierane bodźce i nadawane im znaczenie. Na poziomie biochemicznym możemy je obserwować lepiej niż na poziomie zachowań czy deklaracji konkretnej osoby. Czym zatem jest konkretna emocja? W jaki sposób wpływa na nasze zachowanie? Jak można ją sobie uświadomić? Jak można prowokować i korzystać z emocji? To są pytania stanowiące przedmiot szkolenia.
Czym jest pamięć i jak wspierać uczenie się?
Warsztat dla liderów, nauczycieli i rodziców
W trakcie szkolenia będziemy mówić w jaki sposób w mózgu zapisuje się określone wspomnienie, wiedza czy automatyzm ruchowy, czyli czym jest pamięć z neurobiologicznego punktu widzenia. Dlaczego jedne rzeczy zapamiętujemy szybciej niż inne, co sprzyja szybkiemu zapamiętywaniu, dlaczego zapominamy i w jaki sposób nasze wzorce pamięciowe są wstecznie zmieniane? Jaka część pamięci przetwarzana jest w sposób świadomy, dlaczego wraz ze zdobywaniem doświadczeń, schodzi ona do podświadomości, jaki wpływ na nasze zachowania i wzorce poznawcze ma pamięć nieświadoma? Wiedza ta jest lekcją obowiązkową dla wszystkich, którzy pracują z ludzkim mózgiem, bo pozwala na dobór sposobów, które umożliwiają lepiej i szybciej się uczyć.
Jakie są naturalne potrzeby? Jakie znacznie mają one dla rozwoju dziecka?
Warsztat dla liderów, nauczycieli i rodziców
Jakie znaczenie dla rozwoju mają: pożywienie, sen, słońce, poczucie bezpieczeństwa, brud? Czy stres może być pożyteczny? Czy motywacja zewnętrzna zawsze jest zła? Kiedy wyzwania są przyjemnością? Czego oznaką jest odczuwanie przyjemności? Na każde z tych pytań można odpowiedzieć zagłębiając się w anatomię i chemię mózgu. Dzięki temu wiemy, jakie znaczenie dla produkcji nowych połączeń neuronalnych ma dopamina i kortyzol. Dzięki temu wiemy, kiedy mózg jest kreatywny, a kiedy najsprawniej realizuje znane mu wzorce zachowań. Wiemy też jak na działanie i rozwój mózgu wpływa melanina i melatonina, choć ich braku bądź nadmiaru nie odczuwamy na co dzień, tak jak pragnienia czy zmęczenia. Wreszcie dowiemy się też, dlaczego brudne dziecko to szczęśliwe dziecko. I to nie tylko metaforycznie.
Jakie są etapy rozwojowe dzieci? Jak je zrozumieć i wykorzystać ich siłę?
Warsztat dla liderów, nauczycieli i rodziców
Korczak mówił „nie ma dzieci – są ludzie”. A jednak dziecko postrzega i rozumie rzeczywistość zupełnie inaczej niż osoba dorosła. Nie – bardziej nieporadnie, czy na niższym poziomie – ale inaczej. Jest to związane nie tylko ze stopniowo rosnącym potencjałem analitycznym mózgu. Wynika przede wszystkim ze zmieniających się z czasem wzorców empatii poznawczej i umiejętności zwanej mentalizacją, związaną z teorią umysłu. Zrozumienie tego procesu pomaga w zrozumieniu „inności” dziecka lub nastolatka i dostosowywaniu swoich wzorców zachowań do jego możliwości, a także w zaakceptowaniu wyborów i błędów, które dziecko lub nastolatek popełnia.
Nie jest to filozoficzne stwierdzenie przypominające nam o śmierci, wojnie, chorobie. Jest to stwierdzenie wypływające z nauki, dzięki której wiemy, że ból, cierpienie, przygnębienie jest niezbędnym elementem naszego życia, tak …
Spokojnie, postaram się, aby było łatwe do strawienia (choć konkretne zarazem). Pisałem w moim ostatnim poście, że uczenie się wynika z zaskakiwania naszego mózgu. A zaskoczenie wynika z uruchomienia sieci …
Wakacje to dla mnie nie tylko czas górskich wypraw, ale również lektur, rozmyślań, błądzenia myślami.Do takich rozmyślań skłonił mnie spacer w moich rodzinnych stronach, na Pojezierzu Drawskim. A rozmyślania doprowadziły …